یکی از عوامل اساسی در بالندگی و پیشرفت یک جامعه وجود دگراندیشان و
اپوزیسیون در فضایی عاری از کنشهای احساسی می باشد که لازمه آن چیزی جز
روحیه تساهل و نرمش با مخالف نیست.در اکثر جوامع کنونی مردم جهت دهنده و
تأثیرگذار بر روند اداره جامعه هستند و با وجود اصناف و گروههای ذینفوذ و
همچنین لابیهای گسترده در پارلمانها توان تشکیلاتی بیشتری یافته و علاوه بر
پشتوانه مردمی برای ارائه پیشنهادی عمومی یا گروهی،شاهد یک سازماندهی منظم
با رعایت اصول مندرج در نظریه سیستمها هستیم که در مجموع تشکیل دهنده
Input(ورودی)یک نظام سیاسی هستند که پس از انجام بازخورد(feedback) و به
نوعی پردازش داخل بدنه اصلی نظام به output(خروجی)تبدیل گشته و عملکرد نظام
نتیجه آن میشود.پس می توان بصراحت گفت  اپوزیسیون نه تنها نقشی تعیین
کننده در ارائه ورودی به نظام دارد بلکه در ادامه راه یعنی مرحله بازخورد و
ارائه خروجی هم همچنان میتواند نقش یک کاتالیزور و یا کند کننده روند
ارائه کارکرد از سوی نظام را داشته باشد.البته شایان ذکر است این روند در
کشورهای جهان سوم یا هنوز شکل نگرفته یا در حال نطفه بندی است.یکی از لوازم
اصلی پویایی اپوزیسیون،وجود احزاب نیرومند با فعالیت دائمی است نه احزابی
که تنها هنگامه مشارکتهای سیاسی مورد تأکید حاکمان فعال می شوند و بعد از
پایان جریان سیاسی به خواب عمیق فرو می روند تا اتفاق  بعدی.نهادینه بودن
احزاب نیز میتواند تضمینی حقوقی برای اعتماد افراد جامعه جهت عضویت در
احزاب قلمداد شود که به نوبه خود باعث افزایش مشارکت در فعالیتهای احزاب
بصورت دائم خواهد شد.در ایران با وجود بی اعتمادی کامل بین مردم و دولتهای
آقای احمدی نژاد ،شاهد از بین رفتن اپوزیسیون واقعگرا و در واقع شکل گیری
نسلی از اپوزیسیون خاموش بوده ایم که بعضاً با برخورهای سلیقه ای و قهرآمیز
و افراطی رئیس دولت،وزراء ،برخی نمایندگان مجلس و دیگر نهادهای حکومتی و
بخصوص پس از انتخابات سال 88 به انزوا کشیده شدند و تقریباً در این مدت همه
تلاشهای رئیس دولت اصلاحات در جهت طرح ریزی مردم سالاری دینی به بوته
فراموشی سپرده شد و به جای آن به نظرم سیستمی تک صدا با محوریت بورژوازی
پنهان در لوای عدالت طلبی شکل گرفت که تبعات آن همچنان پابرجاست.اما با
آمدن آقای روحانی و ارائه تز اعتدال و شعار تدبیر و امید به نظر می رسد این
دولت می خواهد اپوزیسیون خاموش اصلاح طلب را بیدار کند تا با مشارکت
گسترده در اداره کشور بتوانند از افراطها در تصمیم و عمل مسئولین جلوگیری
کنند و از انجا که مشروعیت روح دموکراسی است مشروعیت بخش اقدامات حاکمان
باشند.اما در اینجا نیز باز این جبهه افراطیون سعی در تخریب نگرش مردم
سالارانه آقای روحانی دارد که امیدست با عنایت پروردگار جناب روحانی از این
گردنه حساس به آسانی عبور کند.